İKLİM

Şanlıurfa kontinental (kara) iklim özelliği gösterir. Yazları çok kurak ve sıcak, kışları bol yağışlı nisbeten ılıman geçmektedir.

Şanlıurfa matematik konum itibariyle Ekvatora daha yakındır. Deniz etkisinden uzak bir bölgede bulunmaktadır. Bu nedenle Kontinental iklim özelliği ağır basmaktadır. Bu özellik sıcaklık ve yağış bakımından kendisini göstermektedir. Atmosfer yeteri derecede nemli olmadığından ve karalar daha çabuk ısınıp daha çabuk soğuduğundan Şanlıurfa’da günlük ve yıllık sıcaklık farkları şiddetlidir.Türkiye’de en yüksek sıcaklık Şanlıurfa Ceylanpınar’da 46.5 C (Temmuz) ölçülmüştür. Şanlıurfa’da en soğuk –12.4C (Şubat) ölçülmüştür. Şanlıurfa’da Yıllık ortalama yağış 462 mm olarak hesaplanmıştır. Yıllık ortalama sıcaklık 18.6C, nispi nem %, buharlaşma 2048 mm, rüzgar hızı 2.8 m/sn’dir.

Karlı ve don olan günlerin sayısı oldukça azdır. Yılda ortalama 10 günü geçmez. Şanlıurfa'da  hakim rüzgarlar kuzeybatı ve batı  yönlerinden eserler. 

     BİTKİ ÖRTÜSÜ

Şanlıurfa tabii bitki örtüsü bakımından oldukça fakirdir. Çünkü yaz sıcaklığı ve kuraklığı, tabii bitki örtüsünün gelişimini engellemektedir. Tabii bitki örtüsü genellikle steptir. İlkbahar yağışlarıyla  yeşeren seyrek ot toplulukları yazın şiddetli kuraklık ve sıcaklardan sararır  yok olurlar. Bunlar papatya. gelincik, çigdem, kekik, devedikeni, yaban buğdayı sarı çiçek vb. bitkilerdir.         

Ağaç toplulukları genellikle akarsu boylarında görülür. (Kavak, söğüt vb.) Ayrıca Karacadağ ve Halfeti civarlarında yer yer meşe, alıç, palamut gibi ağaç topluluklarına rastlanır.

Tektek Dağların’da ise geniş bir alanda yabani fıstık ağaçları yer alır. Bunlar zamanla aşılanarak üretime kazandırılmıştır. 

Step kalktıktan sonra bir  çöl manzarası ile karşılaşılır. Şanlıurfa’nın sulama yapılan alanlarında ve değişik  bölümlerinde,  özellikle Fırat nehri havzasında erozyonu önlemek için ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmiştir.

NÜFUS

Şanlıurfa, nüfusu hızlı artan bir şehirdir. Türkiye’de yıllık ortalama nüfus artış hızı 2000 yılı sayımlarına göre % 018.3 iken, Şanlıurfa’da %036.1 olarak gerçekleşmiştir. 2000 yılı nüfus sayımına göre büyüklük sırasında 9. sıraya yükselmiştir. Türkiye’de nüfus yoğunluğu 73 iken, Şanlıurfa’da 54 kişidir.Şanlıurfa’nın nüfusu 1997 yılında 1.001.455 kişi iken 2000 yılında 1.436.956 kişi olmuştur. (DİE 2002 Yıllığı)

YERLEŞME

Şanlıurfa’da 1 adet merkez ilçe olmak üzere 11 adet ilçe, 1066 köy 1625  köyaltı yerleşmesi bulunmaktadır. Ayrıca 27 adet belediye teşkilatı vardır. Nüfusun % 55’i şehirlerde % 45 ise köylerde yaşamaktadır.(DİE 2002 Yıllığı)

Yerleşmelerde daha çok mahalli imkanlar ve iklim önemli rol oynamaktadır. Köy yerleşmeleri  genellikle topludur. Kullanılan yapı malzemesi  ve mesken tipleri iklim ve çevrenin etkisi altındadır.

Karacadağ ve civarındaki yerleşmelerde meskenler karataş denilen (Bazalt), Harranda ve civarında kerpiç, merkezde ise kesmetaş (Kalsiyum Karbonat) yapı malzemesi olarak kullanılır. Şanlıurfa evlerinin mimarisi değişik bir yapı gösterir. Harran ve civarında kerpiçten yapılan kubbeli evler, şehir merkezinde bulunan avlulu, düz damlı evler   muhteşem mimarlık örneği olarak dünyaca ünlüdür.

       Son yıllarda modern yapı malzemesi kullanılmaya başlanmıştır. Şanlıurfa merkezi başta olmak üzere şehir yerleşmelerinde hızlı nüfus artışı nedeniyle gecekondu en önemli bir problemdir. Şanlıurfa merkezinin % 65 gecekondulardan oluşmaktadır.